Bireysel Emeklilik Sistemi, kısaca BES olarak tanımlanmış, uzun vadeli, risk dağıtımı esasına yönelik tasarruf etme amaçlı bir yatırım aracıdır. Kısa vadeli yatırımlar için kesinlikle önerilmez.
Bireysel Emeklilik her geçen gün artan fon büyüklüğü ve bunların çeşitli yatırım araçları ile yatırım sahiplerine, uzmanlarca dağıtılması temeline göre yönetilir. Bireysel emeklilik kapsamı içerisinde hastalık ya da vefat teminatları gibi teminatlar bulunmamaktadır. Bu nedenle yatırılan primler devletin aldığı belli başlı, küçük kesintilerden sonra doğrudan fonlara yansıtılır.
Mümkün olabilecek en erken yaşta BES sahibi olmak, alacağınız geri dönüşü doğrudan etkileyecek unsurların başında gelir. Bütçenizin en az %10'u oranında bir prim ödemesi ve yapılacak ara ödemeler de fonlarınızın istikrarlı olarak büyümesi adına önemli bir konudur.
BES kapsamında ister toplu para, isterseniz maaşlara bölünmüş taksitli geri ödeme seçenekleri mevcuttur. Hangisini tercih ederseniz edin en önemli iki unsur 56 yaşını ve en az 10 yıllık prim ödeme süresini tamamlamış olmaktır. Bu iki unsurun yerine getirilmesinin ardından geri ödeme alınmaya başlanabilmektedir.
Öncelikle bireysel emeklilik sistemi ve hayat sigortaları birbirinden ayrı mevzuatlara ve içeriklere sahiptir.
Hayat sigortalarında poliçeler sigorta şirketi ile imzalanmaktadır.
Bireysel Emeklilik sözleşmelerinde ise bu hizmet sadece bu konuda lisans almış şirketler tarafından verilmektedir. Lisanslı şirketler dışında BES sözleşmesini Hazine Bakanlığı'nca düzenlenen sınavda başarılı olan finansal danışmanlar da imzalama yetkisine sahiptir.
Hayat sigortasında giriş aidatı uygulaması yoktur.
Bireysel emeklilik sisteminde peşin ya da ertelenmiş olarak giriş aidatı mutlaka tahsil edilir.
Hayat sigortası, sadece birikim amaçlı bile olsa içinde mutlaka vefat ve sakatlık teminatı barındırır.
Bireysel emeklilik herhangi bir teminat içermez, sadece birikim yapar. Ancak teminatlar arzu edilirse ek olarak alınabilir. Bu sebepten ötürü de BES kesintileri çok daha düşük düzeydedir.
Hayat sigortası sigorta şirketinin belirlediği kararlara göre yatırım yapar.
Bireysel emeklilikte fonlar, bir uzman yardımıyla ancak katılımcının kararı ile seçilir.
Hayat sigortaları sabit ve değişmezdir. Her bir poliçe ayrı hak ve teminatlar verir.
Bireysel emeklilik, hayat sigortalarına göre çok daha esnektir. Katılımcı fon dağılımını yılda 6 kez, emeklilik planını 4 kez değiştirebilir. Birden fazla BES planını birleştirebilir.
Hayat sigortalarında primler düzenli ve sabit olarak ödenmek zorundadır.
Bireysel emeklilikte katılımcı istediği zamanda ve miktarda ara ödeme yapılabilir.
Hayat sigortalarında şirket değişikliği yapılamaz.
Bireysel emeklilikte 1 yıl sonra şirket değişikliğine gidilebilir.
Hayat sigortası fonları, sigorta şirketinin hesabından takip edilir.
Bireysel emeklilik fonları Takasbank'ta saklanır ve şeffaf olarak takibi yapılabilir.
Hayat sigortalarından 10 yıl sonra emekli olunabilir veya birikimin bir kısmı borç olarak alınabilir.
Bireysel emeklikte en az 10 yıl prim ödemek ve 56 yaşı doldurmuş olmak şartı aranmaktadır. Borç alma seçeneği yoktur.
Hayat sigortasında, sigorta ettiren haklarını veya varsa borçlarını devredebilir.
Bireysel emeklilikte hak devri söz konusu değildir.
Hayat sigortasında, verilen teminatlardan ötürü kesinti oranları daha yüksektir.
Bireysel emeklilik sistemi teminat vermediği için kesinti oranları da daha düşüktür.
Hayat sigortasında vergi avantajının sigortalıya geri dönüşümü %5 iken,
Bireysel emeklilikte %10 dur.
Hayat sigortasından ayrılmak için en az üç yıl sistemde kalmak şartı aranır.
Bireysel emeklilikte, katılımcı sistemden istediği bir zamanda ayrılabilir ancak, emekliliğe oranla daha yüksek kesinti ödemesiyle karşı karşıya kalır.
Görüldüğü gibi hayat sigortaları ile BES planları farklı içerik ve özelliklere sahiptir. Kendiniz için en uygun planları almak, geleceğinizi güvence altına almak demektir.
Bireysel Emeklilik Sistemi, ilerleyen yaşımızla beraber aktif çalışma hayatımızın son bulduğu; bununla beraber gelir seviyemizin de düştüğü günler için şimdiden birikim yapma mantığı üzerine kurulmuş bir sistemdir. Bu nedenle BES sadece orta ve uzun vadeli yatırım düşüncesini benimseyen katılımcılar için idealdir çünkü bireysel emeklilik sisteminden emekli olmanın ilk koşulu 10 yıl (360 ay) prim ödemiş olmak ve 56 yaşını doldurmuş olmaktır.
Finansal dalgalanmalar, dönemsel zorluklar yaşansa bile sistem, herkesin emekliliğinde rahat yaşaması amacına hizmet etmektedir. Bu da BES sahiplerine 360 aylık prim ödemesinin, ara dönemler halinde tamamlanabilmesi esnekliğini verir. Bireysel emeklilik sisteminin en rahat özelliklerinden biri olan bu uygulamanın yanı sıra devlet tarafından çok sıkı takip edilen fon hesaplama işlemleri sayesinde BES planları güvenli ve kazançlı bir yatırım aracı olmuştur.
Aynı ya da farklı şirketten birden fazla BES planınız var ise, birinden emekli olmanız diğerlerinden de emekli olma hakkını verecektir.
Her iki koşul da yerine geldiğinde iki seçenekten birini seçmeniz gerekmektedir:
a) Birikmiş paranızı bir seferde, toplu olarak alır ve sistemle ilişiğinizi kesersiniz.
b) Yıllık gelir sözleşmesi yaparak emekli maaşı şeklinde almaya devam edersiniz. Bu seçenekte, devlet tarafında yapılan kesintiler daha düşük oranda yansır. Ayrıca maaş ödemenizden arta kalan birikiminiz fon havuzunda büyümeye devam eder.
Bireysel emeklilik sistemi, 18 yaşını doldurmuş herkesin girebileceği bir sistemdir. Bu sistem var olan sosyal güvenlik sistemini tamamlayıcı özelliktedir. Kişi erken yaşta sistemden ayrılmayı tercih ederse, emeklilik hakkından ve edineceği diğer avantajlardan feragat etmek durumunda kalır.
Bireysel emeklilik uzun - orta vadede, devlet güvencesinde ve kontrolünde, şeffaf işleyen bir programdır. BES planından emekli olmak için sigorta prim hesaplamalarınız sonucu aktif olarak 10 yıl yani 360 ay prim ödemiş olmanız, aynı zamanda 56 yaşınızı doldurmuş olmanız şartları aranır.
Bu iki koşul birarada gerçekleştiğinde emeklilikle ilgili temel kazanım elde edilmiş demektir. Katılımcının, farklı tarih ve özelliklerde bir başka emeklilik planı olması durumunda ise bütün planların tek bir yerde toplanması yeterlidir.
Sisteme mümkün olabilen en erken yaşta girmek daha az maliyetli ve çok daha kazançlıdır.
